Geschiedenis Hortus Leiden
Aanleg Hortus Leiden
In 1587 de Universiteit van Leiden vroeg de bestuurders van de stad toestemming voor het aanleggen van een hortus academicus achter het academie gebouw van de Universiteit Leiden ten behoeve van de genees- en medicijnkunde studenten van de Universiteit. Uiteindelijk werd in 1590 toestemming gegeven voor de aanleg en werd Carolus Clusius (1526-1609) in 1593 aangesteld als hoogleraar en directeur (praefectus horti) van de botanische tuin. Carolus Clusius arriveerde in Leiden in 1593 en mede dankzij zijn kennis, reputatie en vele internationale contacten (ook met de VOC) was het voor hem mogelijk een zeer uitgebreide planten collectie op te bouwen, de beplanting van de tuin begon in 1594. Veel tropische planten kwamen vooral uit het Indie en sub-tropische planten uit de Kaapkolonie. De originele tuin opgezet door Carolus Clusius was vrij klein, ongeveer 35 tot 40 vierkante meter maar bevatte wel meer dan 1000 verschillende plantsoorten.
Opvolgers van Carolus Clusius
Een van de latere opvolgers van Carolus Clusius was Herman Boerhaave (1668-1783), hij werd aangesteld als directeur van de Hortus Botanicus Leiden van 1709 tot 1730. Boerhaave leverde, net als Carolus Clusius, een grote bijdrage aan het bekendmaken en uitbreiden van de Hortus Botanicus. Hij breidde onder andere het aantal planten uit tot 5846. Een andere opvolger van Carolus Clusius was Sebald Justinus Brugmans (1763-1819), hij werd aangesteld als directeur van de botanische tuin van 1786 tot aan zijn dood. Zelfs tijdens de Franse bezetting reisde Brugmans naar Parijs om met de koning te praten over zijn plannen met de Leidse Universiteit en de daarbij behorende botanische tuin. Ook Philipp Franz von Siebold leverde een grote contributie aan het arsenaal aan planten in de tuin, voornamelijk uit Japan.
De eerste kassen in de Hortus Botanicus Leiden werden gebouwd rond de tweede helft van de 17e eeuw.
Hortus Leiden informatie
Algemene informatie
Om een globale indruk te krijgen hoe de Hortus Botanicus Leiden eruit zag rond 1600, onder het bewind van Carolus Clusius is het de moeite waard om de, naar hem vernoemde, kas binnen te gaan: de Clusiustuin. Het oudste gedeelte van de Hortus Botanicus is de voortuin, deze dateert nog uit 1594 toen de beplanting begon.
De Voortuin en de Wintertuin van de Hortus Leiden
De voortuin van de Hortus Botanicus geeft een mooi beeld van hoe de tuin er uit zag in 1594. In de voortuin vindt u tevens de oudste bomen van de gehele tuin: de Goudenregen (Laburnum anogyroides), geplant in 1601, de Tulpenboom (Liriodendron tulipifera) geplant in 1715 en de Ginkgo (Gingko biloba) geplant in 1785.
De wintertuin is een van de jongere delen van de botanische tuin en bevat onder andere de entreebalie, de Hortuswinkel, het Clusius Cafe en de Tuinkamer. Ook kunt u hier een grote collectie planten bezichtigen waaronder eeuwenoude palmvarens en andere cycasachtigen. In de wintertuin is een grote loopbrug aanwezig waardoor u een prachtig uitzicht heeft op de onder u gelegen vleesetende planten.
De Clusiustuin
De clusiustuin geeft een vrij accuraat beeld van hoe de oorspronkelijk Hortus Botanicus eruit heeft gezien. De Clusiustuin dankt zijn naam aan de eerste directeur van de Hortus Botanicus Leiden: Carolus Clusius zoals te lezen is hierboven. Naast geneeskrachtige kruiden en sierplanten bevat de Clusiustuin onder meer exotische gewassen, zoals de Tulp (Tulipa spp.) en de de aardappel (Solanum tuberosum L.)
De Japanse tuin
De Hortus Botanicus Leiden bevat een grote collectie -van oorsprong- Aziatische plantensoorten, dit komt voornamelijk door de banden die Nederland met Indonesie had via de Vernigde Oost-Indische Compagnie, de VOC. Een van de belangrijkere personen in de uitwisseling van deze planten was Philipp Franz von Siebold die een grote contributie leverde aan het uitbreiden van het aantal planten in de Hortus Botanicus. Ter ere van Von Siebold is er een Von Siebold Gedenktuin aangelegd met daarin een bield van Von Siebold zelf.
De Von Siebold Gedenktuin in de Hortus Leiden
In de Von Siebold Gedenktuin staat onder andere het beeld van Von Siebold. Rondom de tuin staat een grote rode muur wat een zeer Oosterse sfeer creeert. De Von Siebold Gedenktuin is ontworpen door Professor Nakamura.
De Victoriakas
In de Victoriakas zijn diverse bloemen tevinden zoals diverse orchideeen maar ook het paradepaardje van de hele Hortus Botanicus Leiden, de Victoria Amazonica, is te vinden in de Victoriakas. De Victoria amazonica werd pas in 1801 ontdekt in Brazilie en bloeide voor het eerst op 8 juli 1872 in de Hortus Botanicus Leiden. Het draagvermogen van het blad van de Victoria amazonica is maar liefst 40 kilo.
De systeemtuin van de Hortus Leiden
Het kenmerk van een systeemtuin is dat de aanwezige planten gerangschikt zijn naar hun onderlinge verwantschap. Hoe meer de planten gemeen hebben, hoe dichter ze bij elkaar worden geplaatst. In totaal zijn er 33 bedden aanwezig met daarin aan elkaar verwante planten. De systeemtuin van de Hortus Botanicus Leiden bestaat sinds 2005.
HortusKids
Vanaf 21 juni 2013 ligt er voor kinderen van 8 t/m 12 jaar een nieuwe speurtocht bij de kassa. Onder leiding van bioloog Ed mag je mee op expeditie naar de tropen. Spannend!
Copyright foto’s Hortus Botanicus Leiden